چگونه از مشارکت کودکان در کارهای خانه استفاده کنیم؟
مشارکت کودکان در کارهای خانه نه تنها به تقویت مهارت‌های عملی آنها کمک می‌کند، بلکه به آنها مسئولیت‌پذیری، استقلال و همکاری با دیگران را می‌آموزد. این کار باعث می‌شود که کودکان احساس کنند بخشی از تیم خانواده هستند و از سنین پایین مفهوم کار گروهی، نظم و اهمیت به مسئولیت‌های خود را یاد بگیرند. در ادامه به نحوه مشارکت کودکان در کارهای خانه می پردازیم. با مجله اینترنتی لاجورد همراه باشید.
اهمیت مشارکت کودکان در کارهای خانه
قبل از این که وارد جزئیات روش‌ها شویم، لازم است که بدانیم چرا مشارکت کودکان در کارهای خانه این‌قدر مهم است. این کار نه تنها به کودکان کمک می‌کند تا در رشد مهارت‌های زندگی خود پیشرفت کنند، بلکه:
- مسئولیت‌پذیری: کودکان وقتی که مسئولیت‌هایی در خانه دارند، یاد می‌گیرند که باید کارهای خود را به موقع انجام دهند.
- تقویت اعتماد به نفس: زمانی که کودک موفق به انجام یک کار می‌شود، احساس توانمندی و رضایت در او شکل می‌گیرد.
- آموزش کار گروهی: مشارکت کودکان در کارهای خانه به آنها این امکان را می‌دهد که یاد بگیرند چگونه با دیگران همکاری کنند.
- آشنایی با نظم و ترتیب: انجام کارهای خانه به کودکان کمک می‌کند که نظم و ترتیب را در زندگی روزمره درک کنند و این موضوع به رشد شخصیت آنها کمک می‌کند.
تعیین وظایف متناسب با سن کودک
یکی از اصول مهم در مشارکت کودکان در کارهای خانه، تعیین وظایف متناسب با سن و توانایی‌های آنها است. کودکان به تدریج می‌توانند مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده بگیرند، اما بهتر است که در ابتدا از کارهای ساده شروع کنید و به تدریج وظایف پیچیده‌تر را به آنها بدهید.
سنین 2 تا 4 سال:
- جمع‌آوری اسباب‌بازی‌ها: در این سنین، کودک می‌تواند اسباب‌بازی‌های خود را جمع کند.
- چیدن میز غذا: کمک به چیدن برخی وسایل ساده مانند بشقاب و لیوان.
- آب دادن به گیاهان: کودک می‌تواند به گیاهان داخل خانه آب بدهد.
سنین 5 تا 7 سال:
- تمیز کردن اتاق: کودک می‌تواند اتاق خود را مرتب کند و لباس‌های خود را در کمد قرار دهد.
- کمک به شستن ظروف ساده: برای شستن ظروف غیرشکستنی و ساده می‌توانید از کودک خود کمک بگیرید.
- ریختن زباله‌ها: کودک می‌تواند زباله‌ها را جمع‌آوری و در سطل زباله بیندازد.
سنین 8 سال به بالا:
- شستن ظروف و نظافت بیشتر خانه: کودک می‌تواند با نظارت شما، ظرف‌ها را شسته و کف خانه را تمیز کند.
- آشپزی ساده: می‌تواند به شما در تهیه غذا کمک کند، مثلاً می‌تواند سبزی‌ها را خرد کند یا مواد غذایی را مخلوط کند.
- آهن‌کردن لباس‌ها: در این سن، کودکان می‌توانند در برخی از کارهای خانه مانند صاف کردن و چینش لباس‌ها کمک کنند.
در یکی از مقالات سایت لاجورد به بررسی ساده ترین تغییرات برای داشتن خانه ای شاد پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید این مقاله را مطالعه کنید.
آموزش گام به گام و نظارت
برای مشارکت کودکان در کارهای خانه به طور صحیح، باید ابتدا آنها را به روش صحیح انجام کارها آگاه کنید. آموزش‌های گام به گام می‌تواند به کودک کمک کند که وظایف خود را به درستی انجام دهد و اعتماد به نفس او نیز افزایش یابد.
مراحل آموزش:
- دسته‌بندی کارها: برای کودک وظایف ساده و واضح تعریف کنید. به عنوان مثال، «لطفاً اسباب‌بازی‌ها را در این جعبه بگذار» یا «این لیوان‌ها را به دقت شستشو بده».
- نشان دادن کارها: بهتر است قبل از اینکه از کودک بخواهید کاری انجام دهد، خودتان اول آن کار را انجام داده و مراحل را به طور دقیق نشان دهید.
- آموزش به شیوه مثبت: به جای استفاده از دستورهای منفی یا تهدید، از زبان مثبت استفاده کنید. مثلاً «بیا با هم اسباب‌بازی‌ها را جمع کنیم» به جای «چرا اسباب‌بازی‌ها را اینجا ریخته‌ای؟».
- تکرار و تمرین: برای این که کودک بتواند به طور مستقل کارها را انجام دهد، نیاز به تمرین دارد. بنابراین، مهم است که از او بخواهید که در انجام کارها به صورت مداوم و منظم شرکت کند.
ایجاد روتین‌های روزانه
یکی از روش‌های مؤثر برای مشارکت کودکان در کارهای خانه، ایجاد روتین‌های روزانه است. کودک وقتی که هر روز وظایف خاصی را انجام دهد، به تدریج احساس مسئولیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
پیشنهادات برای ایجاد روتین:
- تقسیم وظایف روزانه: هر روز یک سری وظایف ثابت به کودک بدهید. این کار باعث می‌شود که کودک بداند هر روز چه وظیفه‌ای بر عهده دارد.
- استفاده از تقویم یا جدول وظایف: یک جدول وظایف برای کودک طراحی کنید که نشان دهد چه کارهایی باید انجام دهد و چه زمانی باید آنها را انجام دهد.
- تنظیم زمان مشخص: برای انجام هر کار زمانی را مشخص کنید تا کودک بداند چه زمانی باید وظایف خود را انجام دهد.
اگر می خواهید با ترفندهای خانه تکانی سریع برای عید آشنا شوید مقاله موجود در سایت لاجورد را مطالعه کنید.
تشویق و قدردانی
کودکان نیاز دارند که برای انجام کارهای خانه تشویق و قدردانی شوند. این تشویق‌ها نه تنها باعث می‌شود که کودک احساس خوبی از مشارکت در کارها داشته باشد، بلکه باعث تقویت انگیزه او نیز می‌شود.
روش‌های تشویق:
- کلمات مثبت و حمایتی: پس از انجام هر کار از کودک خود تشکر کنید و از کلمات مثبت مانند «آفرین» یا «خیلی خوب بود» استفاده کنید.
- پاداش‌های کوچک: می‌توانید برای انجام منظم وظایف خانگی، پاداش‌های کوچک مانند ستاره‌های رنگی یا زمان بیشتر برای بازی یا تماشای تلویزیون به کودک بدهید.
- گرفتن بازخورد از کودک: از کودک خود بخواهید که نظر خود را درباره کارهایی که انجام داده بگوید. این کار به او کمک می‌کند تا احساس کند که مشارکت او ارزشمند است.
آموزش همکاری و کار گروهی
مهم است که کودکان یاد بگیرند چگونه با دیگر اعضای خانواده همکاری کنند. کارهای خانه فرصتی عالی برای آموزش همکاری و کار گروهی است. از کودکان خود بخواهید که با سایر اعضای خانواده در انجام کارهای خانه همکاری کنند و این موضوع را به آنها یادآوری کنید که هر فردی باید سهم خود را در این کارها داشته باشد.
راهکارهای همکاری:
- انجام کارها به صورت گروهی: مثلاً می‌توانید کودک را برای تمیز کردن آشپزخانه یا چیدن میز به کمک بخواهید.
- تقسیم وظایف به صورت منصفانه: همیشه اطمینان حاصل کنید که کارهای خانه به صورت منصفانه بین اعضای خانواده تقسیم شده باشد و کودک احساس نکند که وظایف بیشتری نسبت به دیگران دارد.
در یکی از مقالات سایت لاجورد به بررسی راه های رفع بوی بد خانه پرداخته ایم. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید این مقاله را مطالعه کنید.
مقابله با مقاومت‌های کودکانه
ممکن است در ابتدا کودک با مقاومت مواجه شود و از انجام کارهای خانه امتناع کند. در این صورت، مهم است که با صبر و حوصله این مسئله را مدیریت کنید و به تدریج کودک را متقاعد کنید که مشارکت کودکان در کارهای خانه جزء مسئولیت‌های روزانه آنها است.
راهکارهای مقابله با مقاومت:
- ایجاد حس تعلق: به کودک بفهمانید که انجام کارهای خانه نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری و مشارکت در خانواده است.
- کمک به کودک در مراحل اولیه: در ابتدا خودتان به کودک کمک کنید تا بتواند کارهای خانه را با موفقیت انجام دهد و پس از مدتی از او بخواهید که به طور مستقل آن کارها را انجام دهد.
