تفاوت استرلیزه با پاستوریزه چیست؟

محصولات استریلیزه شده به دلیل از بین رفتن تمام میکروارگانیسم‌ها، ماندگاری بسیار طولانی‌تری نسبت به محصولات پاستوریزه شده دارند و می‌توان آنها را بدون یخچال برای مدت طولانی نگهداری کرد. در مقابل، محصولات پاستوریزه شده باید در یخچال نگهداری شوند و در عرض چند روز یا چند هفته مصرف شوند.

استریلیزه کردن می‌تواند طعم و مزه غذا را کمی تغییر دهد، در حالی که پاستوریزه کردن تاثیر کمتری بر طعم و مزه دارد. استریلیزه کردن ممکن است برخی از ویتامین‌ها و آنزیم‌ها را از بین ببرد، در حالی که پاستوریزه کردن تاثیر کمتری بر ارزش غذایی دارد. با توجه به این موارد،  شما می‌توانید با توجه به نیازها و ترجیحات خود،  محصولات استریلیزه شده یا پاستوریزه شده را انتخاب کنید. دانستن تفاوت بین استرلیزه و پاستوریزه کردن به شما کمک می‌کند تا محصولات غذایی را انتخاب کنید که  نیازها و ترجیحات شما را  برآورده می‌کنند و سلامتی شما را نیز به بهترین نحو حفظ می‌کنند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت استرلیزه با پاستوریزه بپردازیم. با مجله اینترنتی لاجورد همراه باشید تا با این مواد غذایی بیشتر آشنا شوید.

استرلیزه چیست؟

استرلیزه کردن فرآیندی است که برای از بین بردن تمام میکروارگانیسم ها، از جمله باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها از سطح یا درون یک ماده استفاده می شود. این فرآیند شامل حرارت دادن ماده در دمای بالا (معمولاً بین 115 تا 120 درجه سانتیگراد) به مدت زمان کافی برای کشتن تمام میکروارگانیسم ها است.

با از بین بردن میکروارگانیسم هایی که باعث فساد می شوند، می توان عمر مفید مواد غذایی را به طور قابل توجهی افزایش داد. مصرف غذا یا استفاده از محصولاتی که با میکروارگانیسم های مضر آلوده شده اند می تواند منجر به بیماری های مختلفی شود. استرلیزه کردن می تواند این خطر را به طور قابل توجهی کاهش دهد. استرلیزه کردن تجهیزات پزشکی قبل از استفاده از آنها برای جلوگیری از عفونت بیمار ضروری است.

این متداول ترین روش استرلیزه کردن است و شامل غوطه ور کردن یا بخارپز کردن ماده در دمای بالا به مدت زمان مشخصی می شود. این روش شامل قرار دادن ماده در معرض هوای گرم در دمای بالا به مدت زمان مشخصی می شود. این روش از اشعه ماوراء بنفش برای از بین بردن میکروارگانیسم ها استفاده می کند. برخی از مواد شیمیایی می توانند برای استرلیزه کردن سطوح و تجهیزات استفاده شوند. استرلیزه کردن فرآیندی مهم برای حفظ سلامت و ایمنی انسان ها است.  با از بین بردن میکروارگانیسم های مضر، می تواند به جلوگیری از فساد مواد غذایی، بیماری و عفونت کمک کند.

پاستوریزه چیست؟

پاستوریزه کردن، فرایندی است که در طی آن مواد غذایی، به طور معمول در دمایی پایین‌تر از نقطه جوش، حرارت داده می‌شوند تا میکروب‌های موجود در آنها، از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها، پروتوزوا و کپک‌ها کشته شوند. این نام به افتخار لویی پاستور، دانشمند و میکروبیولوژیست فرانسوی که این روش را ابداع کرد، نامگذاری شده است. هدف اصلی پاستوریزه کردن، افزایش ماندگاری مواد غذایی با از بین بردن عوامل فساد است. با این کار، می‌توان از فاسد شدن سریع غذا و رشد میکروارگانیسم‌های مضر که می‌توانند باعث بیماری شوند، جلوگیری کرد.

پاستوریزه کردن بیشتر در مورد شیر و محصولات لبنی مانند ماست، پنیر و کره استفاده می‌شود. همچنین برای آب میوه‌ها، آبجو، شراب، برخی نوشیدنی‌های غیرالکلی و حتی غذاهای آماده مانند سس‌ها و سوپ‌ها نیز به کار می‌رود.
اگر می خواهید بدانید چه مواد غذایی را نباید فریز کرد مقاله موجود در سایت لاجورد را مطالعه کنید.

روش‌های پاستوریزه کردن

• روش پاستوریزه کردن HTST: این روش متداول‌ترین روش پاستوریزه کردن است که در آن، مایع به مدت کوتاهی در دمای بالا (حدود 72 درجه سانتی‌گراد) حرارت داده می‌شود و سپس به سرعت سرد می‌شود.
• روش پاستوریزه کردن Vat: در این روش، مایع در دمای پایین‌تری (حدود 63 درجه سانتی‌گراد) به مدت زمان طولانی‌تری حرارت داده می‌شود.
• روش پاستوریزه کردن UHT: این روش شامل حرارت دادن مایع در دمای بسیار بالا (حدود 145 درجه سانتی‌گراد) به مدت بسیار کوتاهی (حدود 2 ثانیه) و سپس سرد کردن سریع آن است.

مزایای پاستوریزه کردن افزایش ماندگاری مواد غذایی، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا، حفظ ارزش غذایی مواد غذایی می باشد و معایب پاستوریزه کردن  ممکن است برخی از ویتامین‌ها و آنزیم‌ها را در اثر حرارت از بین ببرد و طعم و مزه غذا را کمی تغییر دهد.

محصولات پاستوریزه شده باید در یخچال نگهداری شوند. تاریخ انقضای آنها را باید بررسی کنید. از مصرف محصولات پاستوریزه شده که تاریخ انقضای آنها گذشته است یا بسته‌بندی آنها آسیب دیده است، خودداری کنید.

تفاوت استرلیزه با پاستوریزه چیست؟

تفاوت اصلی بین استرلیزه و پاستوریزه در شدت حرارت و هدف آنها است:

پاستوریزه کردن:

• حرارت دهی ملایم: در این روش، مواد غذایی به مدت کوتاهی در دمای پایین (معمولاً بین 60 تا 75 درجه سانتیگراد) حرارت داده می شوند.
• هدف: کشتن باکتری های مضر و عوامل بیماری زا، بدون از بین بردن همه میکروارگانیسم ها.
• ماندگاری: محصولات پاستوریزه به سردخانه نیاز دارند و طول عمر کوتاه تری نسبت به محصولات استریلیزه دارند.

استرلیزه کردن:

• حرارت دهی شدید: در این روش، مواد غذایی به مدت طولانی در دمای بالا (معمولاً بین 115 تا 120 درجه سانتیگراد) حرارت داده می شوند.
• هدف: از بین بردن تمام میکروارگانیسم ها اعم از باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها.
• ماندگاری: محصولات استریلیزه نیازی به سردخانه ندارند و طول عمر بسیار بلندی دارند.

طعم: پاستوریزه کردن معمولاً تغییر زیادی در طعم مواد غذایی ایجاد نمی کند، در حالی که استرلیزه کردن می تواند طعم آنها را تغییر دهد.

مواد مغذی: پاستوریزه کردن ممکن است برخی از مواد مغذی مواد غذایی را تخریب کند، در حالی که استرلیزه کردن می تواند تخریب بیشتر مواد مغذی را به دنبال داشته باشد.

کاربرد: پاستوریزه کردن بیشتر برای محصولات لبنی، آبمیوه و سبزیجات استفاده می شود، در حالی که استرلیزه کردن بیشتر برای کنسرو ماهی، گوشت و حبوبات استفاده می شود.

در نهایت، انتخاب روش مناسب برای فرآوری مواد غذایی به عوامل مختلفی از جمله نوع ماده غذایی، میزان آلودگی و نیاز به  ماندگاری آن بستگی دارد.