نکات مهم برای پیشگیری از زخم معده

زخم معده یا به اصطلاح دقیق تر، زخم پپتیک، نوعی آسیب خوش خیم به مخاط و زیرمخاط دستگاه گوارش در ناحیه معده، دوازدهه و گاهی اوقات بخش انتهایی مری است. این زخم ها به صورت جراحت های باز در سطح داخلی معده یا ابتدای روده باریک (دوازدهه) ایجاد می شوند.
با مجله اینترنتی لاجورد همراه باشید تا با زخم معده و علل ایجاد و درمان آن بیشتر آشنا شوید.

علائم زخم معده

• درد و سوزش در ناحیه معده که می تواند تیز، سوزش آور و یا مبهم باشد.
• احساس گرسنگی دردناک
• نفخ و سوء هاضمه
• حالت تهوع و استفراغ
• دل درد
• کاهش اشتها
• مدفوع سیاه و قیری رنگ (در صورت خونریزی شدید)

تشخیص زخم معده

تشخیص زخم معده معمولاً توسط پزشک تخصصی معده و روده‌ها انجام می‌شود.پزشک ابتدا با شما مصاحبه می‌کند تا به دقت علائم و نشانه‌هایی که دارید را بشنود. این شامل درد شکم، سوختگی، تهوع، استفراغ، خونریزی یا دیگر علائم مرتبط با زخم معده است. آزمون‌هایی مانند آندوسکوپی (معاینه داخلی معده با استفاده از دستگاه آندوسکوپ)، آزمون‌های رادیولوژیک (مانند اسکن معده) و آزمون‌های تصویربرداری دیگر ممکن است برای تشخیص زخم معده انجام شود.

آزمون‌های خونی مانند آزمون هلیکوباکتر پیلوری (بررسی وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری که یکی از عوامل ایجاد زخم معده است) و آزمون‌های دیگر می‌توانند به تشخیص زخم معده کمک کنند. در برخی موارد، نمونه‌ای از بافت زخم از طریق آندوسکوپی برداشته شده و به طور میکروسکوپی بررسی می‌شود.

با ترکیب اطلاعاتی که از این مراحل به دست می‌آید، پزشک می‌تواند تشخیص دقیقی در مورد وجود یا عدم وجود زخم معده بگذارد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند. اگر علائم مشکوک به زخم معده دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.

علل زخم معده

زخم معده زمانی ایجاد می‌شود که لایه محافظ داخلی معده یا روده کوچک فرسوده می‌شود و به اسید و آنزیم‌های گوارشی اجازه می‌دهد تا به بافت‌های زیرین آسیب برسانند.

• عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری: این باکتری می‌تواند در لایه مخاطی معده زندگی کند و به مرور زمان باعث التهاب و فرسایش آن شود.
• مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی (NSAIDs): مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن. این داروها می‌توانند تولید مخاط در معده را کاهش داده و آن را در برابر اسید معده آسیب‌پذیرتر کنند.
• مصرف بیش از حد الکل: الکل می‌تواند به لایه مخاطی معده آسیب برساند و آن را در برابر اسید معده آسیب‌پذیرتر کند.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند جریان خون به معده را کاهش داده و ترمیم زخم‌ها را دشوارتر کند.
• استرس: استرس می‌تواند تولید اسید معده را افزایش داده و آن را در برابر اسید معده آسیب‌پذیرتر کند.
• سابقه خانوادگی زخم معده: اگر یکی از اعضای خانواده شما سابقه زخم معده داشته باشد، شما نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.
• بیماری‌های خاص: مانند سندرم زولینگر-الیسون، که باعث تولید بیش از حد اسید معده می‌شود.
• جراحی معده: جراحی‌هایی که بر روی معده یا روده کوچک انجام می‌شوند می‌توانند خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهند.

درمان زخم معده

درمان زخم معده به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، اما باید توجه داشت که هرگونه درمان باید توسط پزشک تخصصی معده و روده‌ها نظارت شود. پزشک ممکن است داروهای ضد اسید معده، آنتی‌بیوتیک‌ها برای کشتن باکتری هلیکوباکتر پیلوری که یکی از عوامل ایجاد زخم معده است، و دیگر داروهای ضد التهاب و مسکن تجویز کند.

ممکن است پزشک تغییراتی در رژیم غذایی شما پیشنهاد دهد، مانند محدود کردن مصرف غذاهای چرب، تند و اسیدی و افزایش مصرف غذاهای نرم و آرام. از جمله تغییراتی مانند کاهش استرس، مداومت در ورزش منظم، جلوگیری از مصرف دخانیات و الکل، و خواب کافی می‌تواند در بهبود زخم معده موثر باشد. در صورت لزوم و در موارد خاص، ممکن است نیاز به جراحی برای درمان زخم معده باشد. به هر حال، مهمترین قدم در درمان زخم معده مشاوره با پزشک تخصصی معده و پیروی از دستورات و نکات درمانی او است.
اگر می خواهید بدانید علل ایجاد رفلاکس معده چیست؟ در یکی از مقالات سایت لاجورد به بررسی آن پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید این مقاله را مطالعه کنید.

نکات مهم برای پیشگیری از زخم معده

مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات و حبوبات به دریافت ویتامین، مواد معدنی و فیبر کافی کمک می‌کند و می‌تواند سبب تقویت دستگاه ایمنی و محافظت از پوشش دستگاه گوارش شود. وعده‌های غذایی را به طور منظم و به موقع میل کنید تا از ترشح بیش از حد اسید معده جلوگیری شود. غذاهای چرب دیرتر هضم می‌شوند و می‌توانند باعث تحریک معده و افزایش اسید معده شوند. غذاهای تند و پرادویه می‌توانند باعث تحریک و التهاب معده شوند.

کافئین می‌تواند باعث افزایش اسید معده شود. الکل می‌تواند باعث تحریک و فرسایش پوشش مخاطی معده و روده شود. لبنیات کم چرب می‌توانند به خنثی کردن اسید معده کمک کنند. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفید روده هستند که می‌توانند به سلامت دستگاه گوارش کمک کنند.

نیکوتین سیگار می‌تواند با افزایش تولید اسید معده، زخم معده را تحریک کند و مانع از ترمیم آن شود. استرس می‌تواند باعث افزایش اسید معده و تشدید علائم زخم معده شود. ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس و بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک کند. خواب کافی به ترمیم و بازسازی سلول‌های بدن، از جمله سلول‌های معده، کمک می‌کند. مصرف طولانی‌مدت NSAIDs می‌تواند خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهد. در صورت مشاهده علائم زخم معده مانند درد شکم، سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ، به پزشک مراجعه کنید.

از مصرف خودسرانه داروها، به خصوص داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) خودداری کنید. در صورت ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری، تحت درمان آنتی‌بیوتیکی قرار بگیرید. از شستن دست‌ها قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از توالت غافل نشوید. از استرس و اضطراب دوری کنید. به اندازه کافی آب بنوشید. با رعایت این نکات می‌توانید به طور قابل توجهی خطر ابتلا به زخم معده را کاهش دهید.