تب دنگی چیست؟

تب دنگی یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌های آئدس (Aedes mosquitoes)، به ویژه پشه آئدس اجیپتی (Aedes aegypti)، منتقل می‌شود. این بیماری در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان شیوع دارد و می‌تواند به شکل‌های مختلفی از خفیف تا شدید بروز کند.
در ادامه به بررسی علت، علائم و درمان تب دنگی می پردازیم. با مجله اینترنتی لاجورد همراه باشید.

علت و نحوه انتقال

تب دنگی توسط ویروس دنگی (DENV) که چهار سروتیپ مختلف دارد (DENV-1، DENV-2، DENV-3، DENV-4) ایجاد می‌شود. ویروس دنگی از طریق نیش پشه‌های آلوده آئدس به انسان منتقل می‌شود. این پشه‌ها اغلب در نزدیکی محل زندگی انسان‌ها، در آب‌های راکد و در محیط‌های شهری و نیمه‌شهری یافت می‌شوند. پشه‌های آلوده ویروس را از طریق نیش زدن فرد مبتلا به تب دنگی به دست می‌آورند و سپس با نیش زدن افراد دیگر، ویروس را به آن‌ها منتقل می‌کنند.

علائم تب دنگی

علائم تب دنگی معمولاً 4 تا 10 روز پس از نیش پشه آلوده ظاهر می‌شوند و می‌توانند از خفیف تا شدید متفاوت باشند. علائم خفیف تا متوسط تب بالا، سردرد شدید، درد پشت چشم‌ها، درد عضلانی و مفاصل (معروف به “تب استخوان‌شکن”)، تهوع و استفراغ، خارش و بثورات پوستی می باشد. تب دنگی شدید (تب دنگی هموراژیک یا شوک دنگی) شامل خونریزی از بینی یا لثه، کبودی یا لکه‌های قرمز کوچک روی پوست، استفراغ مداوم، درد شدید شکمی، کاهش سریع فشار خون (شوک)، افزایش نفوذپذیری عروق خونی که منجر به نشت مایعات به بافت‌ها و ارگان‌ها می‌شود.

تشخیص تب دنگی

تشخیص تب دنگی از طریق بررسی علائم بالینی و آزمایش‌های خونی انجام می‌شود.  آزمایش‌های تشخیصی شامل آزمایش‌های PCR برای شناسایی RNA ویروس، آزمایش‌های آنتی‌ژن NS1 و آزمایش‌های سرولوژیک برای شناسایی آنتی‌بادی‌های IgM و IgG می باشد.

 درمان تب دنگی

هیچ داروی خاصی برای درمان تب دنگی وجود ندارد و درمان معمولاً به تسکین علائم و حمایت از بیمار محدود می‌شود.

• مدیریت تب و درد: استفاده از داروهای ضد تب و مسکن مانند استامینوفن. باید از مصرف آسپرین و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) خودداری شود زیرا می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
• آبرسانی: نوشیدن مایعات زیاد برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.
• نظارت پزشکی: بیماران مبتلا به تب دنگی شدید نیاز به بستری و مراقبت‌های پزشکی ویژه دارند تا از شوک و خونریزی جلوگیری شود.
  برای آشنایی با زمانی که تب در کودکان و بزرگسالان خطرناک است مقاله موجود در سایت لاجورد را می توانید مطالعه کنید.

پیشگیری از تب دنگی

پیشگیری از تب دنگی به کاهش تماس با پشه‌های ناقل ویروس و کنترل محیط زیست برای جلوگیری از تکثیر این پشه‌ها وابسته است. آب‌های راکد مکان‌های اصلی تولید مثل پشه‌های آئدس هستند. حذف یا پوشاندن ظروفی که ممکن است آب راکد در آن‌ها جمع شود، مانند سطل‌ها، گلدان‌ها، تانکرها، و لاستیک‌های کهنه بسیار مهم است. مخازن آب، آکواریوم‌ها و آب‌نماها باید به طور منظم تمیز و آب آن‌ها تعویض شود تا از تجمع پشه‌ها جلوگیری شود.

استفاده از درپوش یا پوشش مناسب برای مخازن و ظروف آب به جلوگیری از دسترسی پشه‌ها به آب کمک می‌کند. استفاده از کرم‌ها یا اسپری‌های دافع حشرات که حاوی DEET، پیکاریدین یا روغن اوکالیپتوس لیمویی باشند، می‌تواند به کاهش نیش پشه‌ها کمک کند. استفاده از دافع‌های حشرات روی لباس و ملافه‌ها می‌تواند پشه‌ها را دور نگه دارد.

پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوارهای بلند می‌تواند سطح پوست در معرض نیش پشه‌ها را کاهش دهد. پشه‌های آئدس معمولاً به لباس‌های تیره جذب می‌شوند، بنابراین پوشیدن لباس‌های رنگ روشن می‌تواند کمک‌کننده باشد. استفاده از تورهای پشه‌بند برای محافظت در برابر نیش پشه‌ها در هنگام خواب، به ویژه در مناطق با شیوع بالای تب دنگی، ضروری است.

نصب تورهای پشه‌بند در پنجره‌ها و درها می‌تواند از ورود پشه‌ها به داخل خانه جلوگیری کند. استفاده از اسپری‌های حشره‌کش در محیط خانه و محل کار می‌تواند به کاهش تعداد پشه‌ها کمک کند. دستگاه‌های الکتریکی تولیدکننده امواج اولتراسونیک یا دستگاه‌های گرمایشی که حشره‌کش‌ها را تبخیر می‌کنند، می‌توانند مؤثر باشند.

واکسیناسیون علیه ویروس دنگی در برخی کشورها در دسترس است. واکسن Dengvaxia برای افراد خاصی که قبلاً به یکی از سروتیپ‌های ویروس دنگی مبتلا شده‌اند، توصیه می‌شود. مشاوره با پزشک برای تعیین مناسب بودن واکسن ضروری است. افزایش آگاهی عمومی درباره تب دنگی و نحوه پیشگیری از آن می‌تواند به کاهش شیوع این بیماری کمک کند.

کمپین‌های اطلاع‌رسانی و برنامه‌های آموزشی در مدارس، جامعه‌ها و محل‌های کار می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری ایفا کنند. افرادی که به مناطق با شیوع بالای تب دنگی سفر می‌کنند، باید نکات پیشگیرانه را با دقت رعایت کنند و از تماس با پشه‌ها خودداری کنند. مشاوره با پزشک پیش از سفر به مناطق آلوده برای دریافت توصیه‌های بهداشتی و اطلاعات مربوط به واکسن‌ها و داروهای پیشگیری مفید است.

تب دنگی یک بیماری ویروسی جدی است که می‌تواند به شکل‌های خفیف تا شدید بروز کند.با رعایت نکات پیشگیرانه و کنترل پشه‌های ناقل می‌توان از شیوع این بیماری جلوگیری کرد. در صورت بروز علائم، تشخیص سریع و مراقبت‌های پزشکی مناسب می‌تواند به بهبود و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.
در یکی از مقالات سایت لاجورد به معرفی درمان سرفه های خشک با استفاده از طب سنتی پرداخته ایم. در صورت نیاز می توانید این مقاله را مطالعه کنید.

آیا تب دنگی باعث مرگ می شود؟

تب دنگی می‌تواند باعث مرگ شود، به ویژه در موارد شدیدتر آن. تب دنگی به دو شکل اصلی بروز می‌کند: تب دنگی کلاسیک و تب دنگی شدید، که شامل تب دنگی هموراژیک (Dengue Hemorrhagic Fever) و شوک دنگی (Dengue Shock Syndrome) می‌شود. تب دنگی کلاسیک این نوع از تب دنگی معمولاً خطر کمتری دارد و علائم آن شامل تب بالا، سردرد، درد عضلانی و مفاصل، بثورات پوستی و خستگی است. اگرچه این علائم می‌توانند ناتوان‌کننده باشند، اما به ندرت منجر به مرگ می‌شوند.

تب دنگی هموراژیک (Dengue Hemorrhagic Fever) این نوع شدیدتر از تب دنگی است و می‌تواند علائم جدی‌تری از جمله خونریزی، نشت مایعات از عروق خونی و کاهش پلاکت‌های خون را ایجاد کند. علائم تب دنگی هموراژیک شامل خونریزی از بینی یا لثه، کبودی یا لکه‌های قرمز روی پوست، استفراغ مداوم، درد شدید شکمی می باشد. شوک دنگی مرحله‌ای بسیار خطرناک از تب دنگی هموراژیک است که می‌تواند به سرعت منجر به کاهش فشار خون و شوک شود. این حالت نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. علائم شوک دنگی شامل  کاهش سریع فشار خون، افزایش ضربان قلب، پوست سرد و مرطوب، بی‌قراری و گیجی می باشد.

برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به تب دنگی شدید و مرگ هستند کودکان زیر 12 سال، افراد با سیستم ایمنی ضعیف، افرادی که قبلاً به یکی از سروتیپ‌های ویروس دنگی مبتلا شده‌اند و به سروتیپ دیگری مبتلا می‌شوند. تب دنگی می‌تواند به مرگ منجر شود، به ویژه در موارد شدیدتر آن مانند تب دنگی هموراژیک و شوک دنگی. بنابراین، پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری بسیار مهم است. در صورت بروز علائم شدید، نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری وجود دارد تا خطرات جدی و مرگ کاهش یابد.